Giriş Telomerler, kromozomlarımızın uçlarında bulunan ve DNA'larımızı koruyan özel yapılardır. Bu küçük ancak önemli yapılar, hücre bölünmesi sırasında kromozomların zarar görmesini önler ve hücrelerin yaşlanma sürecinde kritik bir rol oynar. Hücrelerin yaşam döngüsünü ve genel olarak organizmanın yaşlanma sürecini etkileyen telomerler, bilim dünyasında büyük ilgi uyandırmıştır. Peki, telomerler nasıl çalışır ve gençlik üzerindeki etkileri nelerdir? Bu yazıda, telomerlerin yapısı, fonksiyonu, telomer kısalması, telomeraz enzimi ve yaşam tarzının telomer sağlığı üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Telomerlerin Yapısı ve Fonksiyonu Telomerler, tekrar eden DNA dizilerinden oluşur ve her hücre bölünmesinde biraz kısalır. Bu kısalma süreci, biyolojik saatin işleyişini temsil eder. Hücreler bölündükçe telomerler kısalır ve sonunda kritik bir uzunluğa ulaştığında hücre bölünmesi durur. Bu, hücre yaşlanması olarak bilinen bir süreçtir ve organizmanın genel yaşlanmasıy

 TELOMERAZ NEDİR ? Doğrusal kromozomların telomer muhafazası için telomeraz bazlı mekanizma çoğu ökaryotik hücre de korunmaktadır[ 1 , 2 ]. Telomerler, ökaryotik kromozomların uçlarını kaplayan protein/DNA kompleksleridir ve uzunluklarının korunması, genomik stabilite ve hücre canlılığı için gereklidir[ 3 ]. Telomer kısalması hücresel yaşlanma ile ilişkilidir ve kanser hücrelerinin çoğu, proliferatif ölümsüzlük kazanmak için telomerazın aktivasyonuna bağlıdır. Kök ve progenitör hücreler de düşük seviyelerde telomeraz eksprese etmektedir[ 4 ].  Telomer biyolojisinin öncüleri yarım asır önce ökaryotik kromozomların uçlarının çok önemli bir işlevi olduğunu ve telomer uzunluğunu korumak için özel bir mekanizma gerektiren bir son çoğaltma problemi olduğunu fark etmiş olsalarda, 1985' te Blackburn ve Greider tarafından [ 5 ] telomeraz enziminin moleküler karakterizasyonuna alan açan siliat Tetrahymena'dan elde edilen özütlerdeki telomeraz aktivitesi 1980'lerin sonlarında siliatla

 TELOMER NEDİR ? DNA'nız, hücrelerinizin çekirdeklerinde bulunur ve burada kromozom adı verilen yapılar içinde paketlenmektedir. Her bir kromozom, genler biçiminde belirli genetik bilgiler taşımaktadır. Vücudunuzdaki hücreler bölünürken, kromozomlarınızın çoğalması gerekmektedir, böylece her hücre çekirdeğinde tam bir kromozom seti içermektedir. Kromozomlarınızın her birinin sonunda telomer adı verilen DNA uzantıları vardır. Telomerler, kromozomlarınızın uçlarını hasara veya yakındaki kromozomlarla kaynaşmaya karşı korumaya yardımcı olmaktadır.  TELOMERLER NEDEN KISALIR ? Bir kromozomun kendini kopyaladığı her seferde DNA zincirleriniz biraz kısalmaktadır. Telomerler, bu süreçte genlerin kaybolmasını önlemeye yardımcı olmaktadır. Ancak, bu kromozomlarınız çoğaldıkça telomerlerinizin kısaldığı anlamına gelmektedir. İşte burada telomeraz adı verilen bir enzim devreye girmektedir. Belirli hücrelerde bulunur ve çok fazla aşınma ve yıpranmayı önlemeye yardımcı olmaktadır. Bu, telomerler